Redacteur Jan Hoes staat stil bij aandoeningen aan het bewegingsapparaat. Een onderwerp dat hem, zeker vanuit zijn eigen geschiedenis, zeer na aan het hart ligt. Jan tekende zijn deels persoonlijke zoektocht op: hoe ziekte te bezien vanuit verschillende perspectieven: van binnenuit én van buitenaf.

Door Jan Hoes, arts voor homeopathie (niet praktiserend) en redactielid

Soorten aandoeningen

Tijdens mijn medicijnenstudie in Nijmegen kreeg ik les van Professor van de Korst, die me leerde dat reuma een verzamelnaam is voor meerdere vormen van gewrichtsaandoeningen zoals artrosis, acute en chronische reumatoïde artritis, kortweg gewrichtsreuma genoemd, jicht, de ziekte van Bechterew en spierreuma, maar ook pees- en slijmbeursontstekingen. En dat er ook gewrichtsaandoeningen zijn die samengaan met chronische huidziekten, zoals psoriasis, of darmziekten, bijvoorbeeld colitis ulcerosa, een darmontsteking. Ook toen al was de rol van het immuunsysteem bij reuma-aandoeningen bekend, waardoor infecties, weefselschade, maar ook auto-immuunreacties kunnen ontstaan.

Mijn persoonlijke verhaal

Geboren met een aangeboren afwijkende voetvorm links werd ik door een orthopedisch chirurg driemaal geopereerd zonder goed resultaat. Integendeel, ik hield een dunner linkerbeen over en een linkervoet met minder gevoel, die ook meer naar buiten gedraaid bleef. Aangezien naar mijn idee het rechterbeen de zwakte van mijn linker gedurende al mijn verdere levensjaren heeft moeten compenseren, is mijn rechterknie altijd wat overbelast geweest.
Ik heb tot mijn zestigste jaar gesport uit plezier, maar ook omdat ik wist dat het goed was voor mijn gezondheid. Tot mijn negentiende levensjaar was ik voetbalkeeper en werper bij honkbal. Zo maakte ik handig gebruik van het feit dat de coördinatie en motoriek van mijn armen beter waren dan van mijn benen. Daarna trokken volleyen en zeker dertig jaar dubbelen met badminton ongemerkt een wissel op mijn rechterknie. Zo merkte ik gaandeweg dat een overbelasting van het bewegingsapparaat ook schadelijk kan zijn. Het leverde een artrose van mijn rechterknie op, waarover zo dadelijk meer.

Zo innerlijk, zo uiterlijk

Botten en gewrichten zijn de massiefste lichaamsdelen van de mens. Zij geven aan eenieder een basaal gevoel van aarding en bepalen de lichaamshouding. Bij mij was die aarding door de ontstane anatomie van mijn linkerbeen en zichtbaar afwijkende loop niet optimaal. Dat gaf in mijn jeugd voor leeftijdgenootjes aanleiding om er de spot mee te drijven. Mijn zelfvertrouwen deed dat geen goed waardoor ik ook weer instabieler ging lopen.
Ik had gelezen dat het lichaam als spiegel van de geest gezien kon worden en kwam er achter dat het geen loze woorden waren. Want ik ervaarde daadwerkelijk dat wat mij van binnen bewoog, zich ook uiterlijk weerspiegelde in mijn manier van staan en bewegen en in klachten van mijn bewegingsapparaat. Zo kreeg ik pijn in nek of schouders, als ik me teveel op de hals had gehaald.

Ook uitspraken van auteurs, dat je geen ziektes hebt, maar bent, spraken me aan. En dat deze niet van buitenaf komen maar van binnenuit en dus altijd om een eerlijke bezinning vragen. Die ideeën heb ik in al die jaren van homeopathische praktijk ook proberen over te brengen op mijn patiënten als zij met klachten bij me kwamen. Waarom zou ik die visie dan ook niet toepassen op mijzelf ten aanzien van twee aan den lijve ervaren aandoeningen, namelijk spierreuma, die gelukkig geheel voorbij is, en de sinds 2010 bestaande artrose aan mijn rechterknie.

Spierreuma

Deze aandoening moet je niet verwarren met gewrichtsreuma, een ontsteking die acuut of chronisch kan verlopen en vaak met pijnen en stijve gewrichten gepaard kan gaan.
Spierreuma is wel net als gewrichtsreuma een auto-immuunziekte, waarbij het immuunsysteem antistoffen aanmaakt tegen eigen spiercellen. Hierdoor ontstaat schade, met name in spieren van bovenbenen en bovenarmen, die daardoor erg stijf worden. Spierreuma kán uit zichzelf overgaan. Bij mij gebeurde dat niet zomaar.
Ik kreeg spierreuma in een tijd dat ik veel stress ervaarde als jeugdarts.
Ik gaf rond 2009 binnen de GGD aan als arts moeite te hebben met een bepaalde opgedragen taak op een moment dat er mijns inziens nog onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing voor was. Mijn leidinggevende vond dat reden om te dreigen met ontslag. Ik voelde me in mijn basis wankelen maar beriep me op mijn afgelegde artseneed waarbij ik had beloofd geen ingrepen te zullen verrichten die mogelijk schadelijk zouden kunnen zijn. Mijn ontslag werd weliswaar ingetrokken, maar toch besloot ik zelf bij de GGD met vervroegd pensioen te gaan, want ik werd in die tijd ziek, was moe en zweette ontzettend veel ’s nachts. Mijn hele bed was constant kletsnat. Ik ging wat moeilijk lopen, maar dacht dat dat kwam van mijn knie. Ik bezocht een internist die aan de ziekte van Hodgkin dacht en ik onderging alle protocollaire onderzoeken tot en met beenmergpunctie. Geen Hodgkin, maar wat dan wel?

Op een vakantie in Duitsland kon ik op een ochtend niet meer mijn hotelbed uit en moest me aan de muren optrekken om te kunnen opstaan. Mijn benen en bovenarmen voelden loodzwaar. Op dat moment rees bij mij het vermoeden dat het spierreuma zou kunnen zijn als reactie van mijn immuunsysteem op stress. Na de vakantie ging ik naar een reumatoloog en toen hij me zag aankomen zei hij ook meteen: ‘jij hebt spierreuma’. Hij gaf me prednison, een bijnierschorshormoon, en als het zou helpen was het bewijzend voor spierreuma. Na twee dagen liep ik weer de trap op en waren de klachten weg. Een wonder, maar ik moest deze hormonen uiteindelijk vijf jaren blijven slikken omdat er anders weer een terugval zou komen. Een eerste medicijnen-afbouw mislukte. Een tweede heel voorzichtige afbouwpoging ondersteunde ik door een homeopathisch middel te nemen uit de Lanthanidenserie, die goed past bij auto-immuunziekten. Die keer slaagde de combi en ik heb sindsdien geen spierreuma meer gehad.

Artrose

Toen ik zestig jaar was, moest ik stoppen met badminton. Want na een twee uur durende wedstrijd tegen een sterke dubbeltegenstander hield ik een gezwollen rode rechterknie over met een stekende pijn. Deze artritis of gewrichtsontsteking behandelde ik zelf met Apis, gemaakt van bijengif. Het middel hielp prima, maar langzamerhand voelde ik toch dat de rechterknie stijver werd, en dat ik moeilijker ging lopen en niet meer gemakkelijk kon knielen. Op een röntgenfoto van de knie was goed te zien dat het gewrichtskraakbeen aan het verdwijnen was. Diagnose: beginnende artrose.
Ik las dat mensen met artrose vaak volhouders zijn, maar ook veel van zichzelf geven. En dat de last van niet-verdwenen emotionele pijn of van te veel gedane aanpassingen gemakkelijk verzwegen wordt en in het onderbewuste verdwijnt waardoor geïrriteerdheid en boosheid kan ontstaan. Ik herkende dat; immers was mijn spierreuma dan wel over, maar niet de verwerking van het emotionele trauma dat op het laatst van mijn jeugdartscarrière aanleiding was geweest voor die ziekte. Ik beschouwde daarna de toename van mijn knieartrose als een signaal dat ik dat trauma nog moest verwerken.

Het idee van ‘zo vanbinnen, zo vanbuiten’ op mezelf betrekkend vroeg ik me af of de stijfheid in mijn knie wellicht ook samenging met een te sterke wil om door te zetten of een teveel op de strepen blijven staan bij een wat minder geestelijk flexibel zijn. En ja, ik kende wel van mezelf dat ik een eenmaal ingenomen standpunt niet gemakkelijk loslaat – zie ook het verhaal als aanleiding tot de spierreuma. Maar waarom zou ik mijn been nog stijf moeten blijven houden, vroeg ik me af ? En kan ik de artrose aan mijn knie niet eerder zien als een uitdaging om me ook innerlijk wat soepeler op te stellen of niet méér te doen dan ik kan?

Hoe ga ik om met mijn artrose?

Kippenkraakbeen als orthomoleculair middel helpt me om amper pijn te voelen van mijn artrose, ook niet ’s nachts. Ik verwerkte ondertussen al pratend en herbelevend mijn hierboven beschreven trauma en leerde me aan om meer trouw te blijven aan mijn eigen aard, mijn grenzen aan te geven en me niet over te belasten met dingen die niet bij me pasten. Ook spreek ik mijn knie en de rest van mijn lichaam vaak toe met respect en dankbaarheid. En ik probeer aandachtig, soepel en luchtig te blijven leven. Ik durf meer ruimte te geven aan mijzelf zonder me té opofferend te gedragen naar anderen toe, wat vaak eigen is aan een hulpverlener, die ik ook was. Het leven zie ik nu als een blijven zoeken naar ritme en balans tussen actief bezig zijn en rusten.

 

Gelezen in: Homeopathie Magazine HM september 2023

 

Bronnen:
-Marieke de Vrij: Ziekte als ziekte van de samenleving
-Thorwald Dethlefsen en Rüdiger Dahlke: De zin van ziek zijn
-Christiane Beerlandt: De Sleutel tot zelfbevrijding