Stress is een belangrijke oorzaak van ziekte. Met deze term, die ‘spanning’ of ‘druk’ van buitenaf betekent, bedoelen we vooral de reactie van het lichaam op die spanning of druk. We kennen acute stress, die meestal tijdelijk is, en chronische stress.

Tekst: Jan Hoes

Allerlei zaken kunnen stress geven. Fysieke zaken, zoals een aanstormende agressieve hond, kou of geluidsoverlast. Maatschappelijke factoren, zoals slechte behuizing, dreigend ontslag, armoede of de huidige coronamaatregelen. Maar er zijn ook psychologische aanleidingen, zoals negatieve gedachten of emoties, trauma’s uit het verleden, verlies van een dierbare, spreken in het openbaar of eenzaamheid. Wat iemand aankan, wordt zowel genetisch bepaald als door constitutie, levensstijl en ervaringen met stress uit het verleden. Optimisten blijken stressbestendiger te zijn.

Lichamelijke reacties

Bij stress reageert zowat het hele lichaam met een zogeheten vecht- of vluchtreactie. Organen als hersenen, hypofyse, en bijnier, maar ook systemen als het onwillekeurige zenuwstelsel en het immuun- en hormonale systeem werken dan met elkaar samen.

Acute stress

Een op je afkomende agressieve hond veroorzaakt een acute stressreactie. Zintuigprikkels leiden via hersengebieden en zenuwen tot angst, beven en zweten. De bijnier slaat op tilt en jaagt hormonen door het lijf, waardoor de bloeddruk stijgt, het hart op hol slaat en de ademhaling sneller wordt. Maar vooral komt er energie vrij om de strijd aan te gaan of om weg te rennen.

Chronische stress

Bij aanhoudende stress raken alle genoemde systemen en organen, alsmede de darmflora uit balans, plus de door deze organen geproduceerde hormonen. Ook maakt het immuunsysteem ontstekingsstoffen aan, die de hersenen kunnen beïnvloeden. Daardoor ontstaan allerlei klachten als chronische moeheid, slaapproblemen of depressie en chronische ziekten als reuma, aderverkalking, suikerziekte of kanker. Ook DNA kan in zijn vorm en functioneren van genen danig veranderen. En door stress kunnen DNA-uiteinden inkorten waardoor lichaamscellen eerder verouderen.

Wat kun jezelf doen bij stress?

Probeer alert te blijven op gedachten en emoties bij wat er gebeurt, en handel indien mogelijk adequaat. Maatschappelijke stressfactoren zelf oplossen zal echter niet makkelijk zijn. Mediteren heeft een gunstige invloed op organen en systemen. Verbeter indien nodig je levensstijl en voedingspatroon. Slaap en beweeg voldoende.

Homeopathie

Ook hulp zoeken bij een homeopaat is een goede optie. Deze probeert met een passend homeopathisch middel het zelfherstellend vermogen te ondersteunen. Daarvoor is het bespreken van de stressuitlokkende factoren ook zeker nodig, wat je mogelijk nog extra inzicht geeft. Op deze website vind je een homeopaat bij jou in de buurt.