Equisetum arvense (Heermoes)

Equisetum arvense oftewel Heermoes of Akkerpaardenstaart behoort tot de familie van de oudste planten op aarde. Lang voordat de moderne planten hun intrede deden, domineerde de Paardenstaartfamilie (Equisetaceae) de aarde. Het waren bomen die tientallen meters hoog werden. Vandaag de dag vormen ze de steenkoollagen van de aarde.

Tekst: Lilian Peters

Heermoes is een plant die laag bij de grond groeit. Het is een ijzersterke overlever die gemakkelijk aanslaat op vervuilde grond en afvalhopen. De zware metalen in de grond neemt de plant op in het eigen weefsel.

De wortelstokken van de heermoes vormen een wijd vertakt en complex stelsel. Ze gaan zo’n 30 cm de diepte in, vertakken zich dan meters ver in de breedte en gaan vervolgens weer 30 cm dieper. Deze beweging herhaalt zich tot op een diepte van vier tot zes meter. Het ligt dan ook voor de hand dat Heermoes niet gemakkelijk te verwijderen is. Als de plant zich eenmaal in je (moes)tuin bevindt, zul je je met zijn bestaan moeten verzoenen.

Medicinale toepassing

Heermoes komt voor in gematigde en koude streken van het noordelijk halfrond. De plant plant zich voort door middel van sporen. In Nederland en België komen verschillende soorten Paardenstaarten voor. De meeste daarvan zijn giftig. Ook Heermoes is licht giftig, maar geeft alleen bij dagelijkse inname van grote hoeveelheden, vergiftigingsverschijnselen. Heermoes (Equisetum arvense) is het enige lid van de paardenstaartfamilie dat medicinaal wordt toegepast, en het is dan ook belangrijk om hem van andere paardenstaartsoorten te onderscheiden.

Urinewegen

Heermoes is een plant met bloedstelpende en licht diuretische (vochtafdrijvende) eigenschappen. Daarom zou de plant zinvol kunnen zijn bij de ondersteunende behandeling van nier- en blaasaandoeningen. Ook het gebruik bij slecht helende wonden is sinds de oudheid bekend. De Griekse arts Dioscorides en de romein Plinius maken melding van wondhelende kracht van de Heermoes. Ook de homeopathie kent het gebruik van leden van de Equisetaceae familie. Equisetum arvense en Equisetum palustre zijn homeopathische middelen, die onder andere toegepast worden bij klachten aan de nieren en urinewegen.

Rijk aan mineralen

Heermoes bevat enorm grote concentraties mineralen, vooral silicium (organisch kiezelzuur) en daarnaast kalium, calcium en magnesium. De plant wordt dan ook geroemd vanwege zijn remineraliserende eigenschappen, waarbij je kunt denken aan bruikbaarheid bij aandoeningen als osteoporose, botbreuken of beschadiging van de tussenwervelschijven. Echter, hierover zijn de deskundigen het niet eens, omdat onduidelijk is in hoeverre het menselijk lichaam de mineralen uit Heermoes daadwerkelijk kan opnemen. De bodem is daartoe zeker wel in staat. Daarom kunnen de plantenresten van afgestorven Heermoes de grond enorm verrijken met mineralen.