Zilverkaars (Cimicifuga racemosa of Actaea racemosa) is een bloeiende struikachtige plant van de Ranunculaceaefamilie, die op open plekken groeit in de bossen van het oosten van Canada en de Verenigde Staten. De zwarte wortel en de wortelstok van de plant worden in het wild geoogst voor medicinale doeleinden.

Door Lilian Peters, klassiek homeopaat en redactielid

De oorspronkelijke bewoners van Amerika gebruikten de geneeskrachtige Zilverkaars voor menstruatieklachten en andere specifieke vrouwenklachten, maar ook voor slangenbeten. Vanaf de negentiende eeuw werd Zilverkaars door artsen voorgeschreven bij reuma, zenuwaandoeningen en aandoeningen van de vrouwelijke geslachtsorganen. Ook bij naweeën van een bevalling en voor het op gang brengen van de productie van moedermelk werd Zilverkaars toegepast.

Zilverkaars in de overgang
Tegenwoordig wordt Zilverkaars veel gebruikt als supplement voor vrouwen in de overgang. De plant bevat diverse isoflavonen en triterpeen glycosiden (onder andere aceteïne, cimifugoside en racemoside), die worden gezien als de belangrijkste medicinale ingrediënten. De actieve bestanddelen kunnen helpen om het niveau van het luteïniserend hormoon (LH) in het lichaam in evenwicht te brengen. Tijdens de overgang stijgt de concentratie van dit hormoon van nature, terwijl het oestrogeenniveau daalt. Zilverkaars heeft mogelijk een positieve invloed op de klachten die worden toegeschreven aan dit proces, zoals opvliegers, nachtzweten, hoofdpijn en hartkloppingen.

Onderzoek
Naar Zilverkaarsextract is veel onderzoek gedaan. Uit verschillende studies is gebleken dat vrouwen in de menopauze verlichting van hun klachten ondervinden bij gebruik ervan, hoewel er ook studies zijn die dit weerleggen. Omdat Zilverkaars het vrouwelijke hormoonsysteem beïnvloedt, is voorzichtigheid gewenst bij gebruik van het supplement door zwangere vrouwen, zogende moeders en vrouwen met een voorgeschiedenis van hormonale kanker.

Homeopathisch beeld
Het homeopathisch geneesmiddel Cimicifuga (Zilverkaars) heeft affiniteit met de vrouwelijke geslachtsorganen. Vaak zie je een verergering van de klachten tijdens zwangerschap en bevalling, tijdens menstruatie en in de menopauze. Vrouwen die geholpen kunnen worden met Cimicifuga hebben het gevoel dat ze omgeven worden door een donkere wolk. Angst om alleen achter te blijven, het gevoel er niet bij te horen, droefheid en melancholie horen bij dit middel. Zij voelen zich gevangen in een bepaalde situatie.

Wisselvallig
Deze vrouwen hebben een overgevoelige constitutie en wisselende symptomen. Zenuwstelsel, hoofd, ogen, hart, maag en darmen kunnen aangedaan zijn. Er kan sprake zijn van reumatische klachten en van een enorme beursheid van de spieren, vooral na intense inspanning. De ene klacht verdwijnt, een volgende komt ervoor in de plaats. Door deze wisselvalligheid is het beeld van Cimicifuga soms moeilijk te herkennen.