Het tijdstip waarop een vrouw voor de laatste keer ongesteld wordt, wordt de menopauze genoemd. Gemiddeld is dat bij vrouwen rond de vijftig jaar. De periode vóór de menopauze (de peri-menopauze) en erna (de post-menopauze) heten gezamenlijk de overgang. De duur hiervan is voor elke vrouw verschillend, maar kan wel enkele jaren zijn.

Tekst: Jan Hoes

Peri-menopauze

De peri-menopauze begint als de vrouwelijke hormonen uit balans raken en een nieuw evenwicht gaan zoeken. Dat alles zorgt ervoor dat het ongesteldheidspatroon verandert totdat de menstruaties geheel ophouden en de menopauze er is. Vanwege de hormoonschommelingen rijpen er ook steeds minder eitjes, zijn er minder eisprongen en wordt de binnenbekleding van de baarmoeder minder geschikt om eitjes te ontvangen.

FSH-spiegel

Toch probeert de hypofyse, een klier aan de onderkant van de hersenen, in de overgang de vruchtbaarheid in stand te houden door het hormoon FSH te produceren. Tevergeefs. Als je als vrouw wilt weten of je in de overgang bent, dan kun je aan de huisarts vragen om een bepaling te laten doen van de FSH-spiegel in het bloed. Die is in deze periode vóór de menopauze verhoogd. Dat wil nog niet zeggen dat er geen ovulatie meer kan plaatsvinden. Anticonceptie is dan nog wel gewenst.

Post-menopauze

Vanaf een jaar na de menopauze is een vrouw definitief onvruchtbaar en is anticonceptie voortaan overbodig. Als echter een jaar nadat de menstruaties verdwenen zijn er toch weer een ongesteldheid komt, kun je beter even naar de huisarts gaan. Want dan kan er sprake zijn van een poliep of een andersoortig gezwel van de baarmoeder of eierstokken.

Klachten in de overgang

Door de plotselinge daling van de hormoonproductie in de overgang en de stijging van de FSH-spiegel, ontstaan de zogenaamde overgangsklachten als opvliegers, nachtelijke zweetaanvallen, droge en jeukende vagina, versterkte afscheiding, pijn en bloedverlies bij gemeenschap. Ook stemmingsveranderingen, hartkloppingen, gewrichtspijnen, slapeloosheid en andere klachten kunnen in deze fase van het leven van een vrouw optreden. Er moet daarbij ook altijd aan andere oorzaken voor deze klachten gedacht worden, zoals een schildklieraandoening. Een bijkomend voordeel van de overgang is dat een hormonaal gevoelige migraine vaak vanzelf overgaat.

Behandeling

Overgangsklachten zijn zowel regulier als homeopathisch te behandelen. Een huisarts zal bij overgangsklachten zoals opvliegers meestal een hormonenpil voorschrijven. Een homeopaat kiest een homeopathisch middel uit op het geheel van overgangsklachten, de totale gezondheidssituatie én het karakter van de vrouw. Meestal zijn er vele mogelijkheden. Ieder lijstje van geneesmiddelen zou in dit verband tekortschieten.

Middel kiezen

Voor het laten uitzoeken van het meeste geschikte homeopathische middel bij overgangsklachten kun je het beste naar een deskundig homeopaat gaan. Zelfmedicatie is niet raadzaam, omdat het klachtenpatroon in de overgang te complex is en erg van persoon tot persoon verschillend kan zijn. De keuze van een passend middel is dan echt maatwerk. Raadpleeg daarom een homeopaat bij jou in de buurt.