Ergens tussen het veertigste en vijfenvijftigste levensjaar komen vrouwen in de overgang: hun vruchtbare periode eindigt en de menstruatie blijft uit. De overgang is misschien wel de meest onderschatte fase in een vrouwenleven: in deze periode verandert het leven voor vrouwen ingrijpend.

Door Lilian Peters, klassiek homeopaat en redactielid

De overgang is in principe een natuurlijk en geleidelijk proces. In deze tijd komen steeds meer vrouwen door medicijnen of medische behandelingen in een kunstmatige overgang terecht, waarbij de veranderingen heel plotseling kunnen plaatsvinden. Maar als de natuur gewoon zijn gang kan gaan, begint het lichaam jaren voordat de laatste menstruatie zich aandient met de voorbereidingen voor een enorme transformatie. Als vrouw merk je dat er sluipenderwijs iets begint te veranderen. Zowel lichamelijk als emotioneel ben je je oude zelf niet meer. Zo kun je in de jaren voor de overgang minder zin krijgen in seks, minder zin om te koken, om altijd maar die boodschappen te doen. Je kunt je geïrriteerd voelen als je gestoord wordt, terwijl je vroeger altijd zo geduldig was. Je bent misschien wat verstrooider en hebt een toenemende behoefte om op jezelf te zijn. Het zijn de eerste speldenprikjes die aangeven dat je op de rand van een grote omwenteling staat.

Kruispunt

De hormonale veranderingen die zich tijdens de overgang in het lichaam afspelen, zijn minstens zo ingrijpend als tijdens de puberteit. Het zenuwstelsel wordt opnieuw geordend en in de bedrading van de hersenen ontstaan allerlei nieuwe connecties. Dat heeft grote consequenties voor ons denken, onze concentratie en de ontwikkeling van onze intuïtie, die in deze jaren heel sterk kan worden. De overgang is een diepgaand transformatieproces, waarbij vrouwen de voortplantingsfase achter zich laten en de jaren van wijsheid en spiritualiteit binnengaan. Een vrouw in de overgang is op een kruispunt in haar leven terechtgekomen en heeft de mogelijkheid om een totaal nieuwe weg in te slaan.

Zorghormonen verdwijnen

Wanneer vrouwen in de overgang komen, zijn ze meestal jarenlang afgestemd geweest op de behoeften van anderen. De zorg voor kinderen, al dan niet in combinatie met een baan, en het onderhouden van een liefdesrelatie met een partner is vaak ten koste gegaan van eigen verlangens en dromen. In gezinnen zijn het vaak de vrouwen die veel ingeleverd hebben waar het gaat om vrije tijd, persoonlijke ontwikkeling en carrière. Met de komst van de overgang sterven de zorghormonen, die ervoor gezorgd hebben dat vrouwen jarenlang de belangen van anderen op de eerste plaats hebben gezet. De vrouw mag nu, gesteund door biologische processen in haar lichaam, naar zichzelf luisteren. Ze mag kiezen waar ze haar creatieve energie op wil richten.

Eigen verlangens

Dat vrouwen anderen voor laten gaan, is iets dat in onze cultuur als vanzelfsprekend wordt ervaren. Daarom is het voor vrouwen vaak allesbehalve gemakkelijk om eerlijk te zijn over hun gevoelens en wensen. Ze hebben al gauw het idee dat zij anderen in de steek laten. Het vraagt behoorlijk wat moed om je eigen verlangens voorop te stellen. Toch is het voor de lichamelijke en emotionele gezondheid van vrouwen van levensbelang om trouw te zijn aan zichzelf en gehoor te geven aan die innerlijke impuls tot zelfverwezenlijking. De creatieve energie, die tijdens de vruchtbare periode aangewend werd om kinderen te krijgen en groot te brengen, zoekt in deze fase een andere uitlaatklep. Als die niet gevonden wordt, reageert het lichaam als een hogedrukpan. Vrouwen lopen in de overgang dan ook een hoger risico om allerlei ernstige klachten te ontwikkelen, zoals borstkanker, hartklachten en depressiviteit.

Nieuwe balans

Tijdens de overgang moeten vrouwen niet alleen afscheid nemen van hun vruchtbaarheid, maar ook van het leven dat zij tot dan toe hebben geleid. Het is niet ondenkbaar dat zij juist nu geconfronteerd worden met verlies: van ouders of van een echtgenoot, van een baan, van gezondheid of kinderen die het huis uitgaan. De transformatie is niet gemakkelijk en gaat vaak ook samen met de nodige pijn.
De overgang kan een chaotische periode zijn, waarin alle zekerheden op losse schroeven staan. Maar na verloop van tijd ontstaat er meestal een nieuwe balans. Uiteindelijk is de overgang een kans. Vrouwen in deze levensfase kunnen hun nieuw verworven vrijheid invullen zoals zij dat willen: ze kunnen van baan veranderen, voor zichzelf beginnen, zich kunstzinnig gaan uiten of in alle vrijheid van hun kleinkinderen genieten. Wanneer vrouwen meedrijven op de stroom van de overgang, zullen ze weten in welke richting ze moeten gaan om deze nieuwe levensfase gezond en levenslustig te kunnen doorlopen. Tenslotte hebben vrouwen, met een gemiddelde levensverwachting van meer dan tachtig jaar, dan nog zo’n dertig tot veertig jaar te gaan.

 

Uit: Homeopathie Magazine februari 2017