Zou je wel willen weten wat homeopathie is, hoe het werkt en wie het heeft uitgevonden? In deze vierdelige serie over de Organon der Geneeskunst gaan we je dat vertellen. Deel 2 van deze serie gaat over ziektes, symptomen en geneesmiddelentestingen.

Tekst: Jan Hoes

Dr. Samuel Hahnemann is de grondlegger van de homeopathie. Hij leefde van 1755 tot 1843. Toen hij 24 was, studeerde hij af als arts. Dertig jaar later, in 1810, schreef hij de Organon, het standaardwerk over de beginselen van de homeopathie. De 6e door Hahnemann zelf nog bewerkte editie van dit boek wordt door studenten en behandelaars nog steeds gebruikt. Het beschrijft de basis van de homeopathie en de werking van homeopathische middelen.

Ziektes, echt en onecht

Er zijn acute, snel verlopende ziektes, zoals een kou of een al of niet epidemische infectie, maar er zijn ook ongemerkt beginnende chronische ziektes. Als deze ontstaan door medicijnengebruik, slechte leefstijl, omgevings- of weersomstandigheden noemen we ze onecht. Herstel vraagt om een verandering van leefstijl of omgeving en niet om een homeopathisch middel. Een echt chronische ziekte herstelt nooit vanzelf en behoeft altijd medicatie. Hierbij is vaak een onderliggende oorzaak aanwezig, een familiair doorgegeven aanleg voor ziektes, door Hahnemann miasma genoemd.

Anamnese

Tijdens een consultgesprek gaat het over mogelijke oorzaak, aard, duur, plek van de symptomen en relevante omstandigheden. En ook over het functioneren van lichaamsorganen en psyche. Vooral karakteristieke symptomen kunnen het uitzoeken van een middel vergemakkelijken. Een homeopaat kijkt onbevangen en ziet helder het gedrag en de symptomen van de patiënt. Zij of hij observeert en registreert nauwkeurig alles dat de patiënt communiceert.

Bij een acute ziekte vertelt een patiënt meestal spontaan over mogelijke aanleidingen daarvan. Een chronische ziekte vraagt een langer vraaggesprek over de mogelijke oorzaken, de totale constitutie en het karakter van de patiënt.

Geneesmiddelentestingen

Naast het onderzoek van patiënten kennen we in de homeopathie het onderzoek naar het gereedschap, de geneesmiddelen. Proeven over langere tijd met gepotentieerde medicijnen in geringe dosis op gezonde mannen en vrouwen laten een ziekmakende kracht zien in de vorming van symptomen. Die zijn het resultaat van een beginverstoring van het hele systeem èn de tegengestelde reactie daarop van de levenskracht. Een en ander is afhankelijk van de kracht van een middel en van de gevoeligheid van de testpersoon. De ziekmakende kracht van een middel kan door gelijksoortig gebruik bij ziektesymptomen ook een genezende kracht zijn.

‘Soms is er in het begin een lichte verergering maar die gaat voorbij.’

Hahnemann deed liever geen testingen bij zieke mensen want dan zou het lastig kunnen zijn om de testingsymptomen goed te onderscheiden van de natuurlijke ziektesymptomen. Hij gaf daarom de voorkeur aan proeven doen op jezelf, want dan weet je wat je waarneemt. Sterkere effecten van ingenomen middelen in giftige dosis leerde Hahnemann kennen uit eerder uitgebrachte vergiftigingsverslagen over de gevolgen ervan na een misdrijf of suïcide. Die vergiftigingssymptomen laten tevens de geneeskracht van deze middelen zien, net als de testingssymptomen op hemzelf en andere gezonde mensen.

Materia medica en het repertoriseren.

Zo zijn alle genoteerde testsymptomen per geneesmiddel beschreven in een voor iedere homeopaat onmisbaar geneesmiddelenboek. Het omgekeerde hiervan, een opsomming van geneesmiddelen per symptoom, heet een repertorium. Een homeopaat gebruikt dit vaker in de vorm van een computerprogramma om een middel uit te zoeken op het totaalbeeld van de patiënt, wat moet lijken op de beschrijving ervan in de Materia Medica (de verzamelde kennis van geneesmiddelen, hun samenwerking en toepassing).

Effecten bij behandeling

Een acute ziekte heeft meestal duidelijke symptomen Dat maakt het vinden van een passend homeopathisch middel gemakkelijker. Soms is één dosis van het juiste middel voldoende voor een definitief herstel. Het prikkelt dan de levenskracht. Soms verergeren de klachten even. Dat komt doordat de natuurlijke ziektesymptomen samenkomen met de symptomen die het middel oproept. Dit is slechts een lichte, voorbijgaande, beginverergering. Behandeling van een chronische ziekte vraagt meestal meer tijd en ook middelen in opklimmende potenties.

Eenzijdige ziektes

Eenzijdige ziektes zijn ziektes met één of slechts weinig inwendige symptomen. Gaat het om maar één enkel uitwendig symptoom, dan noemen we het een lokale ziekte. Ook onder een lokale ziekte kan een bredere inwendige verstoring liggen die om een constitutiemiddel vraagt, dat gericht is op de hele persoon. Behandeling hiermee zal niet alleen de lokale aandoening verbeteren, maar de algehele conditie. Alleen bij een echt lokale ziekte zoals een verstuikte enkel, mag, puur op de lokale klacht gericht, bijvoorbeeld Arnica voorgeschreven worden.

 

 

 

Bron:

Organon der geneeskunst, vertaald door O.E.A. Goetze, Uitgegeven door VSM 1983