Onderzoek: Meta-analyse van 44 studies: klein positief effect gevonden voor niet-geïndividualiseerde homeopathie

We bespreken een meta-analyse van 44 studies naar de werkzaamheid van homeopathie (Mathie 2017). Uit de analyse blijkt dat er een positief effect is voor niet- geïndividualiseerde gestandaardiseerde homeopathie. Niveau van bewijs: I.

Onderzoeksvraag

Is het effect van niet-geïndividualiseerde (gestandaardiseerde) homeopathie aangetroffen in gerandomiseerde, gecontroleerde, klinische studies (RCT’s), te onderscheiden van het effect gevonden voor placebo?

Onderzoeksmethode

Meta-analyse van RCT’s. Op basis van een vooraf opgesteld protocol werden studies geselecteerd en beoordeeld op betrouwbaarheid. Studies werden op zeven verschillende terreinen beoordeeld op hun betrouwbaarheid en geclassificeerd in een laag, een onduidelijk of een hoog risico op onderzoeksfouten.

Belangrijkste resultaten

75 studies die in totaal 48 aandoeningen bestudeerden voldeden aan de criteria. 44 studies bevatten bruikbare data en werden in de meta-analyse opgenomen. De kans om met gestandaardiseerde homeopathie te genezen was groter ten opzichte van de kans om met placebo te genezen (SMD -0,33 (95% CI -0,44-0,21)). Het verschil was statistisch significant. Indien alleen de drie betrouwbaarste studies werden meegenomen in de analyse, was de kans om met homeopathie te genezen ten opzichte van placebo statistisch niet significant (SMD-0,18 (95% CI -0,46-0,09)).

Conclusies en aanbeveling

Er is een positief effect voor niet-individuele gestandaardiseerde homeopathie. Vervolgonderzoek wordt aanbevolen.

Bron

Mathie RT, Ramparsad N, Legg LA, Clausen J, Moss S, Davidson JR, Messow CM, McConnachie A. Randomised, double-blind, placebo-controlled trials of non-individualised homeopathic treatment: systematic review and meta-analysis. Syst Rev. 2017 Mar 24;6(1):63.

Niveau van bewijs: I

Een meta-analyse is een optelsom van uitkomsten van een aantal te beoordelen onderzoeken, waarbij de uitkomsten gezamenlijk, als totaliteit worden geanalyseerd. Een systematische review is een systematisch overzicht van onderzoeken over een bepaald onderwerp. In de hiërarchie van Evidence Based Medicine is een positieve uitkomst bij een systematische review of meta-analyse van placebo-gecontroleerde trials de hoogste vorm van ‘bewijs’. De uitkomst hiervan levert robuust wetenschappelijk bewijs voor een bepaalde behandeling. Het effect van homeopathische middelen bij allerlei indicaties is onderzocht met diverse meta-analyses en systematische reviews. De meeste meta-analyses van placebo-gecontroleerde homeopathische studies toonden aan dat het klinisch effect van homeopathische middelen niet uitsluitend was toe te schrijven aan het placebo-effect.