Onderzoek: Homeopathie meer klinisch effect dan placebo

We bespreken een meta-analyse waarin onderzocht wordt of er bewijs is voor de effectiviteit van homeopathie bij ziekte op basis van gerandomiseerde, gecontroleerde studies? Niveau van bewijs: I.

Onderzoeksmethode

In deze meta-analyse werden zestien studies, met strikt omschreven criteria, zorgvuldig geëvalueerd. De selectiecriteria waren gerandomiseerde, gecontroleerde onderzoeken waarbij de klinische effectiviteit van de homeopathische behandeling werd beoordeeld ten opzichte van placebo. 118 gerandomiseerde studies werden geïdentificeerd en geëvalueerd voor opname in de meta-analyse. 16 studies, met in totaal 2617 patiënten, voldeden aan de inclusiecriteria.

Belangrijkste resultaten

De gecombineerde studies waren in hoge mate significant voor de klinische werking van homeopathie (p = 0,000036). Dit was wel afhankelijk van studiekwaliteit. Als men een gevoeligheidsanalyse uitvoerde over alleen de allerbetrouwbaarste studies, dan was er een minder significante trend (p = 0,08).

Conclusies en aanbeveling

Op grond van deze onderzoeken is er bewijs dat homeopathie meer effect heeft dan placebo. Deze groep onderzoekers beveelt vervolgonderzoek aan (het is voor onderzoekers gebruikelijk om een aanbeveling voor vervolgonderzoek op te stellen).

Bron

M Cucherat, MC Haugh, M Gooch, and JP Boissel. Evidence of clinical efficacy of homeopathy: a meta-analysis of clinical trials. HMRAG. Homeopathic Medicines Research Advisory Group. Eur. J. Clin. Pharmacol. 2000 Apr;56(1):27-33.

Niveau van bewijs: I

Een meta-analyse is een optelsom van uitkomsten van een aantal te beoordelen onderzoeken, waarbij de uitkomsten gezamenlijk, als totaliteit worden geanalyseerd. Een systematische review is een systematisch overzicht van onderzoeken over een bepaald onderwerp. In de hiërarchie van Evidence Based Medicine is een positieve uitkomst bij een systematische review of meta-analyse van placebo-gecontroleerde trials de hoogste vorm van ‘bewijs’. De uitkomst hiervan levert robuust wetenschappelijk bewijs voor een bepaalde behandeling. Het effect van homeopathische middelen bij allerlei indicaties is onderzocht met diverse meta-analyses en systematische reviews. De meeste meta-analyses van placebo-gecontroleerde homeopathische studies toonden aan dat het klinisch effect van homeopathische middelen niet uitsluitend was toe te schrijven aan het placebo-effect. De meta-analyse van Cucherat 2000 is er daar een van.