Blog

Heksenkruid met hondenpisgeur

Een plant die in de herfst bijzonder opvalt is bilzekruid (Hyoscamus niger). Deze in Nederland bedreigde plant komt alleen voor in de kalkrijke duinstreek en in het rivierengebied. In deze tijd vallen de vruchtdozen op, die schuin op de 1,5 meter hoge stengels staan.

Bilzekruid is een 1- of soms 2-jarige plant met vuilgele klokvormige bloemen met donkerpaarse aderen. Hij bloeit van hoogzomer tot in het najaar. De bladeren ruiken volgens sommigen naar hondenpis, volgens anderen is de geur bedwelmend. Vroeger smeerde men de paarden ermee in, omdat insecten door de geur wegblijven.

Het geslacht Hyoscyamus is zeer giftig. De uit het Grieks afkomstige wetenschappelijke naam betekent ‘zwijnenboon’. In Overijsel staat de plant ook bekend als dolkruid, in Groningen als malwillempjeskruid.

Hyoscyamus wordt al minstens 4000 jaar gebruikt, onder andere door de Egyptenaren. De bladeren en stengels bevatten gifstoffen die inwerken op het centrale zenuwstelsel. De Griekse priesteressen in het orakel van Delphi kwamen door de rook van verbrande zaden in trance en deden zo hun onbegrijpelijke voorspellingen. In de Middeleeuwen werd heksenzalf gewonnen uit bilzekruid en wolfskers. Heksen smeerden zich in met deze heksenzalf en dachten dan dat ze konden vliegen.

Bilzekruid houdt van droge, voedselrijke bodems. Het is een pionier die je vaak tegenkomt op ruigten, in moestuinen, bermen en rommelhoekjes.

www.hortusalkmaar.nl