Blog

30 april: Walpurgisnacht

Walpurgisnacht, genoemd naar de heilige Walburga, is van oorsprong een voorchristelijk feest, dat wordt gevierd in de nacht van 30 april op 1 mei. Volgens het volksgeloof komen in die nacht heksen uit alle hoeken en gaten tevoorschijn om feest te vieren. Walpurgisnacht wordt in Duitsland nog wel gevierd; in Nederland is het tamelijk onbekend. Hortus Alkmaar wil dit oude heksenfeest een beetje laten herleven en organiseert daarom op vrijdag 30 april een speciale rondleiding langs de heksenplanten in de tuin.

Een van de meest bijzondere heksenkruiden, die tijdens deze tour bezocht wordt, is alruin (Mandragora officinarum). Deze plant is de laatste jaren vooral bekend geworden door de boeken van Harry Potter. Alruin heeft een hallucinerende werking en speelde daarom een belangrijke rol in magie en hekserij. Het was een bestanddeel van veel heksendrankjes en -zalfjes. In de tuin valt alruin niet echt op; je moet er goed naar zoeken. In het vroege voorjaar komt er eerst een bladrozet tevoorschijn, daarna bloeit de plant van maart tot april met groenwitte, klokvormige bloemen. Later ontstaan daaruit groene bessen, die enigszins op tomaten lijken. In de zomer sterft plant af. De bessen blijven vaak nog lang liggen.

Alruin werd vroeger in de volksheelkunde gebruikt als pijnstiller, voor het verdoven van patiënten en voor het bevorderen van de vruchtbaarheid. In de homeopathie wordt alruin nog gebruikt bij heftige pijnen ten gevolge van reuma of jicht.

De wortel, die met een beetje fantasie op een mannetje lijkt, heeft altijd erg tot de verbeelding gesproken. Uit oude geschriften blijkt dat mensen vroeger bang waren om de plant uit de grond te trekken. Ze geloofden dat er een dodelijke schreeuw zou klinken. Ze stopten daarom bijenwas in hun oren en gebruikten honden bij het oogsten. Eerst werd de grond om de plant zorgvuldig weg geschept, zodat de wortel bloot kwam te liggen. Dan bond men een touw aan de hond en de plant. De hond werd gelokt met een stuk vlees, zodat hij aan het touw trok en de plant uit de aarde trok. De hond zou doodvallen door de schreeuw van de plant, maar de mens zou in leven blijven.

Deze en andere spannende verhalen worden verteld tijdens de heksentour op 30 april. Wil je meedoen, kijk dan op www.hortusalkmaar.nl/events/heksenrondleiding-in-walpurgisnacht en meld je aan.