In de wetenschapsbijlage van de Volkskrant van 11 januari 2020 was een artikel te lezen van Margreet Vermeulen over het feit dat ‘er sterke aanwijzigingen zijn dat een verstoord immuunsysteem kan leiden tot ernstige psychische klachten’ als een depressie.

Tekst: Jan Hoes

Immuuncellen

Het immuunsysteem bestaat uit allerlei afweercellen. Zo zijn er immuuncellen die bacteriën kunnen opeten maar ook, zoals het artikel in de Volkskrant terecht vermeldt, bepaalde eiwitten - cytokines - aanmaken die ontstekingen veroorzaken. Die uiten zich in roodheid, warmte, zwelling en pijn. Weer andere afweercellen maken antistoffen aan tegen antigenen, die van bacteriën kunnen zijn, maar ook van gezonde eigen cellen. Als de immuunreacties dáárop zijn gericht, noemt men dat een auto-immuunstoornis, die in het betreffende artikel ook genoemd werd als een van de twee voorbeelden die tot depressie leiden.

Depressie

Onlangs las ik een boek van Edward Bullmore met dezelfde titel als van het januari-artikel van de Volkskrant, namelijk Het ontstoken brein. Deze Britse neuropsychiater ontdekte aan de hand van een reuma-patiënte die ook depressief was, dat ontsteking vooraf kan gaan aan een psychische aandoening. Volgens Bullmore is het verhaal dat depressie veroorzaakt wordt door een tekort aan de neurotransmittor serotonine flinterdun en zeker niet vanzelfsprekend, noch echt bewezen. Depressie kan ook ontstaan door psychische of sociale omstandigheden, of erfelijkheid. Of er een ontsteking achter een depressie schuilgaat, kan men nagaan door bloed na te laten kijken. Mensen met depressieve symptomen zouden volgens Bullmore meer cytokines in het bloed hebben en andere ontstekingstekenen dan mensen met weinig of amper depressie.

Verklaring

Cytokines kunnen via het bloed ook in de hersenen terechtkomen, wat eerder voor onmogelijk werd gehouden, en daar ontstekingen geven. Bullmore beschrijft ook hóe daarbij psychische veranderingen als een depressie kunnen optreden. Men kan dan met bepaalde technieken in de hersengebieden, die verband houden met emoties, tekenen zien van activering in de zin van bloedvatverwijding. Ook geeft hij in zijn boek een evolutionaire verklaring voor een depressie bij een ontsteking. De tegenwoordig negatief ervaren depressie-symptomen waren volgens hem toentertijd wellicht positieve gedragingen om een infectie te overleven. Het zich terugtrekken was bedoeld om alerter te zijn voor gevaar en het niet willen eten om energieverbruik te voorkomen.

Aanpak

Voor de aanpak van depressie kan in de visie van Bullmore gedacht worden aan een stimulering van het immuunsysteem, bijvoorbeeld door in te werken op de cytokine-spiegel. Ik wil hierbij ook homeopathie noemen als een geneeswijze die juist tot doel heeft de eigen herstelkracht, met het immuunsysteem als aangrijpingspunt, te versterken.

Wil je weten wat homeopathie voor jou kan doen bij psychische klachten en een verstoord immuunsysteem?

Bezoek dan een homeopaat bij jou in de buurt