Zoals de naam al aangeeft begeeft het diertje zich voornamelijk op eiken, en kruipt daar met zijn familie dicht op elkaar, waarbij een groot nest (een soort cocon) wordt gevormd. 's Nachts verlaten de rupsen het nest om op te rukken naar de bladeren, waarbij ze in meerdere rijen dicht achter elkaar aan lopen, als in een processie. De rupsen kunnen de boom flink kaal vreten. Voor de boom is dit niet per se schadelijk. Die maakt in de zomer of het voorjaar daarop gewoon weer nieuwe bladeren aan.

Brandharen

Het lichaam van de rups is bedekt met lange, witte haren. De brandharen zijn ongeveer 0,2 tot 0,3 millimeter lang, zijn pijlvormig en hebben weerhaakjes. De haren kunnen loskomen bij een aanraking of door de wind, en kunnen bovendien bij een bedreiging worden afgeschoten. Ze kunnen vervolgens makkelijk de huid, de ogen en de luchtwegen binnendringen, en dat kan de volgende vervelende klachten veroorzaken:

Huid
De haren bevatten onder andere een voor mensen lichaamsvreemd eiwit thaumetopoeïne, en veroorzaken een op allergie lijkende huiduitslag, zwellingen, rode ogen, jeuk, blaasjes en een branderig gevoel. De huiduitslag kan 2 weken aanhouden.

Luchtwegen
De haartjes kunnen bij inademen keelpijn, pijn in de neus of ademhalingsproblemen veroorzaken.

Ogen
De haartjes kunnen zich ook vastzetten in het oog en een acute of chronische infectie veroorzaken. Ze kunnen alleen door een ingreep verwijderd worden.

De rupsen hoeven niet te worden aangeraakt om in contact te komen met de brandharen. De haartjes verspreiden zich met de wind en kunnen zo in contact komen met wandelaars of fietsers. De haren verschijnen vanaf ongeveer half mei tot eind juni op de rupsen. Ongeveer eind juni of begin juli zijn de rupsen volwassen en verpoppen ze zich tot een vlinder. De haren blijven ook na het vertrek van de rupsen in de nesten, die aan de stammen en dikke takken hangen, aanwezig. Na jaren kunnen deze nesten bij aanraking nog overlast veroorzaken.

Overigens zijn niet alle personen even gevoelig voor de brandharen. Naast mensen kunnen ook dieren (vooral honden) last van de haren van de eikenprocessierups krijgen.

Behandelen en voorkomen van klachten

Uiteraard is het aan te raden om uit de buurt te blijven van de nesten van de eikenprocessierups. In de meeste gemeenten worden de eiken gemarkeerd met linten en worden de nesten rupsen bestreden of verwijderd, bijvoorbeeld door ze weg te zuigen of weg te branden.

Ben je toch met de brandharen in aanraking gekomen, dan is het advies om je kleding uit te spoelen en je huid goed af te spoelen. Ook wordt als tip wel breed plakband of duct tape genoemd, waarmee je de haartjes op de aangedane huid kunt verwijderen. Door wrijven kunnen de klachten verergeren. Zijn de haartjes in de ogen beland, dan is ook hier het advies om goed te spoelen.

In de meeste gevallen verdwijnen de klachten vanzelf na ongeveer twee weken. Indien de klachten langer aanhouden, is het aan te raden een arts te bezoeken.

Homeopathie bij jeuk

Er zijn diverse planten die in de homeopathie bekend staan om hun gunstige werking bij huidirritatie en jeuk. Ook een bezoek aan een homeopaat kan veelal verbetering geven in geval van jeuk- en huidirritatieklachten.

Lees hier meer over jeuk