Onze afhankelijkheid van antibiotica moet drastisch verminderen om zo antibioticaresistentie op te lossen.
We kunnen dit alleen bereiken door mensen, dieren en het milieu gezond te houden door gezondheidsbevorderende strategieën. Met deze strategieën kunnen mensen weerbaarder worden tegen infecties, en dit moet in het Europese gezondheidsbeleid een prioriteit krijgen, zo vindt EUROCAM, de Europese Koepelorganisatie voor CAM.

Het is van het grootste belang dat het gezondheidsbeleid meer nadruk legt op gezondheidsbevordering bij de Europese bevolking^[1], zodat het probleem van antibioticaresistentie kan worden aangepakt. Medische ingrepen die de weerbaarheid van mensen tegen infectieuze agentia, zoals virussen, schimmels of parasieten, verbeteren moeten worden bevorderd. Deze aanpak om het AMR-probleem op te lossen is momenteel onvoldoende aan bod gekomen.

Ter gelegenheid van de Europese dag voor antibioticabewustzijn deelt EUROCAM zijn visie op een wereld zonder antibioticaresistentie.

Een efficiënt werkend immuunsysteem

Infectieziekten ontstaan wanneer twee factoren samenkomen: contact met een infectiekiem (microbe) en, wat nog veel belangrijker is: de gevoeligheid van de mens voor de infectiekiem. De aanwezigheid van infectieuze agentia die een infectie, allergie of vergiftiging kunnen veroorzaken, is natuurlijk. Er is overvloedig bewijs dat mensen (en dieren) met een goed uitgebalanceerd, actief immuunsysteem minder vatbaar zijn voor ziekteverwekkers en infectieziekten effectiever bestrijden zonder dat een behandeling met antibiotica nodig is.

Definitie van gezondheid

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is gezondheid "een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of gebreken"^[2]. Met deze definitie wordt de weg vrijgemaakt voor een gezondheidszorgstelsel dat uitgaat van de veerkracht van mensen.

De moderne definitie van gezondheid benadrukt ook deze patiëntgerichte benadering en benadrukt dat gezondheid "Het vermogen om zich aan te passen en zichzelf te beheersen in het licht van sociale, fysieke en emotionele uitdagingen"^[3] is.

Dit betekent dat de perceptie van gezondheid verschuift van "een toestand van afwezigheid van een ziekte" naar een patiëntgerichte zorg en positieve gezondheid^[4]. Leefstijlkeuzes en ook behandelingen die de reacties van het immuunsysteem van de patiënt verbeteren, spelen hierin een centrale rol.

Een doeltreffende en duurzame aanpak

Een Europese gezondheidsstrategie gebaseerd op preventie, gezondheidsbevordering en de weerbaarheid van mensen is een doeltreffende en duurzame aanpak om nieuwe gevallen van antibioticaresistentie te verminderen:

• Gezonde bevolkingen leggen minder druk op de gezondheidszorg;
• Mensen en dieren die bestand zijn tegen infectieziekten zullen minder antibiotica nodig hebben, wat nieuwe gevallen van antibioticaresistentie vermindert;
• Gezondheidsbevordering en veerkracht van het zelf herstellend vermogen te bevorderen door een gezamenlijke aanpak waarbij mensen, dieren, planten en leefomgeving betrokken zijn, de zogenaamde One Health-benadering^[5] van antibioticaresistentie. Medisch onderzoek dat investeert in het onderzoeken van gastheerfactoren zal gezondheidsgericht onderzoek en bijgevolg gezondheidsbevorderende geneeskunde opleveren.

De strategie ter vermindering van antibioticaresistentie

Gezondheidsbevordering en weerbaarheid moeten integraal deel uitmaken van elke strategie om AMR te voorkomen en aan te pakken, naast adequate paraatheid, antibioticastewardship, surveillance en de ontwikkeling van vaccins. EUROCAM stelt de volgende acties voor:

• Bevorderen van gezonde leefstijl in het openbaar onderwijs door middel van gerichte campagnes en het opnemen van leefstijlcoaches in de eerstelijnsgezondheidszorg;
• Onderzoek naar en investeringen in veilige en effectieve, niet-vervuilende^[6] niet-antibiotische behandelingen en modellen die infectieziekten helpen voorkomen, behandelen en beheersen door een betere weerbaarheid van de patiënt.

De totstandbrenging van een doeltreffende, duurzame en op veerkracht gerichte gezondheidszorg vereist maatregelen op het gebied van beleid, publieksvoorlichting, onderzoek en ontwikkeling.

Bronvermelding:

[1]E.g. https://ec.europa.eu/health/system/files/2020-01/amr_2017_action-plan_0.pdf en

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32021R0522&from=EN
[2] https://apps.who.int/gb/bd/PDF/bd47/EN/constitution-en.pdf?ua=1
[3] Huber M, Knottnerus JA, Green L, van der Horst H, Jadad AR, Kromhout D, Leonard B, Lorig K, Loureiro MI, van der Meer JW, Schnabel P, Smith R, van Weel C, Smid H. (2011) How should we define health? BMJ, 343():d4163. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21791490
[4] Huber M, van Vliet M, Giezenberg M, Winkens B, Heerkens Y, Dagnelie PC, Knottnerus JA. (2016). Towards a 'patient- centred' operationalisation of the new dynamic concept of health: a mixed methods study. BMJ open, 6(1), e010091. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2015-010091
[5] http://digitallibrary.un.org/record/842813/files/A_71_L-2-EN.pdf
[6] https://ec.europa.eu/environment/water/water-dangersub/pdf/strategic_approach_pharmaceuticals_env.PDF