Avondmensen zullen niet snel uit bed springen als de wekker gaat. En dat is vervelend, want daar hebben ze hun hele leven last van. Of je een ochtend- of avondmens bent is genetisch bepaald.
"De hele maatschappij is ingericht op ochtendmensen", zegt Ticia Luengo Hendriks van Platform Betere Tijden. Ze pleit voor meer begrip voor avondmensen en voor flexibelere werktijden. "Steeds meer onderzoek wijst uit dat het voor avondmensen ongezond is om zich aan het ritme van ochtendmensen te houden."

Genetisch bepaald

Want wie een avondmens is, heeft een ander natuurlijk ritme dan ochtendmensen, legt hoogleraar chronobiologie en gezondheid Bert van der Horst uit. "Of je een avondmens of ochtendmens bent, wordt onder andere bepaald door de snelheid waarmee je biologische klok tikt, en dat is genetisch bepaald. Het kan voor avondmensen erg moeilijk zijn om zich aan het ritme van een ochtendmens aan te houden."

Het is voor hen zelfs zo moeilijk dat ze last kunnen krijgen van een 'sociale jetlag' als ze de hele week door om 9 uur 's ochtends op hun werk moeten verschijnen. Van der Horst: "Avondmensen krijgen pas laat behoefte aan slaap. Als ze voor hun werk wel vroeg op moeten staan, slapen ze dus te weinig en moeten ze dat slaaptekort in het weekend inhalen. Zij leven dus niet synchroon met hun lichaamsklok. Het wordt steeds duidelijker dat deze manier van leven ongezond is."

"Avondmensen hebben een hoger risico op diabetes type 2. Ze zijn ook geneigd om meer alcohol te drinken dan ochtendmensen, roken vaker en eten vaak ongezond", zegt Luengo Hendriks. "Dat komt doordat je andere dingen eet en minder verantwoorde beslissingen neemt als je moe bent."
"Maar er is ook steeds meer bewijs dat je lichaam op een andere manier met eten omgaat als je het op de verkeerde momenten eet." Als avondmensen vroeg opstaan en ontbijten zonder dat ze honger hebben, bouwen ze mogelijk meer vet op.

Spelen met licht

Goed, genoeg redenen dus om een ochtendmens te willen zijn. Maar hoe kun je dat worden? "Je kunt je biologische klok niet veranderen", zegt Van der Horst. "Als je een avondmens bent, kun je geen ochtendmens worden. Je kunt wel je biologische klok voor de gek houden."

Dat doe je door veel met licht te spelen. "Als je je als avondmens aan het ritme van een ochtendmens moet houden, kun je er het beste voor zorgen dat je 's avonds wegblijft van blauw licht. Dus niet teveel met je telefoon bezig zijn, en desnoods een zonnebril dragen."

Als je wekker gaat, kun je het beste gelijk veel licht tot je nemen. "Door 's ochtends bijvoorbeeld een rondje te hardlopen, als het al licht is. Of door binnen gelijk alle lampen aan te zetten. De vraag is hoe efficiënt het is, maar vooralsnog is dit de beste manier om je biologische klok te verschuiven. Nog makkelijker zou zijn om een beroep te kiezen dat bij jouw dag- en nachtritme past."